پلتفرم شورای اروپا برای حفاظت از روزنامهنگاری و ایمنی روزنامهنگاران، همراه با فدراسیون بینالمللی و اروپایی روزنامهنگاران (IFJ/EFJ) و سایر سازمانهای همکار، گزارش سالانه ۲۰۲۴ را با عنوان «گزارش آزادی رسانه در اروپا ۲۰۲۴: مقابله با فشارهای سیاسی، اطلاعات نادرست و تضعیف استقلال رسانهها» در تاریخ ۵ مارس در بروکسل، بلژیک منتشر کرد.
تهدیدهای مداوم علیه روزنامهنگاران در اروپا
در تاریخ ۵ مارس ۲۰۲۵و بر اساس گزارش سالانه سازمانهای همکار پلتفرم شورای اروپا برای حفاظت از روزنامهنگاری و ایمنی روزنامهنگاران، خطراتی که روزنامهنگاران در پوشش جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین با آن مواجه هستند، همچنان جدیترین نگرانی در مورد امنیت روزنامهنگاران در اروپا در سال ۲۰۲۴ باقی مانده است.
این گزارش همچنین تهدیدهای جدی دیگری را شناسایی کرده است، از جمله:
این گزارش هشدار میدهد که انتشار اطلاعات نادرست، از جمله محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی و تبلیغات دولتی، برای دستکاری افکار عمومی و تضعیف روزنامهنگاری مستقل بهطور فزایندهای مورد استفاده قرار میگیرد.
توصیهها برای تقویت آزادی رسانهها
همکاران پلتفرم مجموعهای از توصیهها را خطاب به شورای اروپا، کمیسیون اروپا و ۴۶ کشور عضو شورای اروپا ارائه دادهاند که شامل:
آنها از دولتها و نهادهای اروپایی خواستهاند تا با اصلاحات قانونی، شفافیت و اقدامات قویتر در برابر تهدیدها و آزار و اذیت روزنامهنگاران، از آزادی مطبوعات حمایت کنند.
افزایش موارد خشونت و بازداشت روزنامهنگاران
در سال ۲۰۲۴، پلتفرم ۲۶۵ مورد هشدار درباره حملات فیزیکی، تهدید، بازداشت، مصونیت از مجازات و سایر اقدامات محدودکننده علیه روزنامهنگاران منتشر کرد. این رقم کمتر از سال ۲۰۲۳ (۲۸۵ مورد) اما بهطور قابل توجهی بالاتر از سطح پیش از همهگیری کووید-۱۹ است.
کشورهایی با بیشترین تعداد هشدارها شامل:
۷۷ مورد از هشدارها مربوط به حملات فیزیکی علیه روزنامهنگاران بود که در مقایسه با ۵۲ مورد در سال ۲۰۲۳ افزایش قابل توجهی داشت. این موارد شامل کشته شدن ویکتوریا روشچینا (روزنامهنگار اوکراینی) در بازداشت روسیه، رایان اوانز (مشاور ایمنی رویترز) و آیدوس سدیکوف (روزنامهنگار قزاق) بود.
تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، ۱۶۰ روزنامهنگار در سراسر اروپا در بازداشت بودند، از جمله:
گامهای مثبت برای آزادی رسانهها
اگرچه تهدیدهای قانونی علیه رسانهها همچنان نگرانیهایی ایجاد میکند، اما همکاران پلتفرم از تصویب توصیه شورای اروپا برای مقابله با شکایات راهبردی علیه مشارکت عمومی (SLAPPs) و اجرای قانون آزادی رسانههای اروپایی (EMFA) استقبال کردهاند. همچنین امیدوارند که اجرای دستورالعمل ضد-SLAPP اتحادیه اروپا به ایجاد محیطی مطلوبتر برای آزادی رسانهها کمک کند.
دهمین سالگرد پلتفرم ایمنی روزنامهنگاران
پلتفرم ایمنی روزنامهنگاران در آوریل ۲۰۲۵ دهمین سالگرد خود را جشن خواهد گرفت. از زمان تأسیس این پلتفرم در سال ۲۰۱۵، تاکنون حدود ۲۰۰۰ هشدار ثبت شده است.
این گزارش ۴۶ کشور عضو شورای اروپا را پوشش میدهد و همچنین روسیه (پس از اخراج از شورای اروپا در سال ۲۰۲۲) و بلاروس را نیز در بر میگیرد.
درباره پلتفرم شورای اروپا برای حفاظت از روزنامهنگاری
این پلتفرم در سال ۲۰۱۵ توسط شورای اروپا و سازمانهای بینالمللی فعال در زمینه آزادی بیان و انجمنهای روزنامهنگاری ایجاد شد تا اطلاعاتی ارائه دهد که بتواند مبنایی برای گفتوگو با دولتها درباره اقدامات حمایتی یا جبرانی احتمالی باشد.