فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران IFJ) ) در گزارش سالانه خود اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۵ دستکم ۱۱۱ روزنامهنگار و فعال رسانهای، از جمله هفت زن، در سراسر جهان کشته شدهاند. آماری که این سال را به یکی از مرگبارترین سالها برای جامعه رسانهای تبدیل میکند.
بر اساس این خبر که دهم دسامبر و همزمان با روز جهانی حقوق بشر در وبسایت جهانی فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران منتشر شده، آمارها نشان میدهد که حدود ۴۶ درصد از این مرگها در غزه فلسطین رخ داده است.
به نوشته IFJ تمرکز بالای تلفات در مناطق جنگی، بار دیگر خطرات جدی پیشروی روزنامهنگاران در پوشش درگیریهای مسلحانه را برجسته میکند.
همچنین بر اساس این گزارش، از سال ۱۹۹۰ تاکنون که فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران فهرست سالانه کشتهشدگان را منتشر میکند، در مجموع ۳۱۵۶ روزنامهنگار در جهان جان خود را از دست دادهاند. یعنی به طور میانگین ۹۱ نفر در هر سال و تنها در ده سال گذشته، ۸۵۹ مورد مرگ ثبت شده است.
خاورمیانه؛ مرگبارترین منطقه برای روزنامهنگاران
خاورمیانه و جهان عرب با ۶۹ کشته، معادل ۶۲ درصد از کل تلفات جهانی، در صدر مناطق پرخطر قرار دارد و فلسطین با ۵۱ کشته بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است.
به نوشته وبسایت فدراسیون، یکی از شاخصترین موارد، حمله ۱۰ اوت به انس الشریف، خبرنگار الجزیره، بود که به همراه پنج روزنامهنگار و فعال رسانهای دیگر در چادری در نزدیکی بیمارستان الشفا در شهر غزه کشته شد.
از سوی دیگر بنا به آمار فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران، یمن با ۱۳ کشته در رتبه دوم قرار دارد.
حمله به دفاتر روزنامه «۲۶ سپتامبر» که به کشته شدن ۱۳ روزنامهنگار و کارمند رسانهای انجامید، یکی از شدیدترین حملات به مراکز رسانهای در سالهای اخیر بوده است.
در سوریه و ایران نیز هر کدام دو روزنامهنگار به دلیل فعالیت حرفهای خود کشته شدهاند. در ایران همچنین یک مورد مرگ تصادفی گزارش شده که مجموع قربانیان را به سه نفر میرساند.
این گزارش همچنین از زندانی بودن دستکم ۷۴ روزنامهنگار در خاورمیانه خبر میدهد که بیشترین آنها در اسرائیل (۴۱ روزنامهنگار فلسطینی)، مصر (۱۵ نفر) و یمن (۱۱ نفر) زندانی هستند.
آسیا و اقیانوسیه؛ بیشترین شمار زندانیان
در منطقه آسیا و اقیانوسیه، ۱۵ روزنامهنگار در سال ۲۰۲۵ کشته شدهاند. هند با چهار کشته، پاکستان و فیلیپین هر کدام با سه کشته در صدر این فهرست قرار دارند. قتل موکش چاندراکار، روزنامهنگار هندی، که پس از ضربوشتم شدید جسدش در یک چاه فاضلاب پیدا شد، از جمله موارد تکاندهنده این سال بوده است.
این منطقه همچنان با ۲۷۷ زندانی، بیشترین تعداد روزنامهنگاران زندانی را دارد.
چین (بههمراه هنگکنگ) با ۱۴۳ روزنامهنگار زندانی، بزرگترین زندان روزنامهنگاران در جهان معرفی شده است.
اروپا؛ افزایش نگرانکننده قتلها
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران از ثبت ۱۰ مورد قتل در اروپا ( هشت مورد اوکراین، و دو قتل در ترکیه و سوریه) خبر داده است.
جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۵ بهویژه مرگبار بوده و استفاده از پهپادها برای هدف قرار دادن روزنامهنگاران به عنوان یک روند نگرانکننده برجسته شده است.
همچنین شمار روزنامهنگاران زندانی در اروپا به ۱۴۹ نفر رسیده که نسبت به سال گذشته حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است؛ افزایشی که عمدتاً به تشدید سرکوب در روسیه و جمهوری آذربایجان نسبت داده میشود.
آفریقا و قاره آمریکا
در آفریقا، ۹ روزنامهنگار در سال ۲۰۲۵ کشته شدهاند که شش مورد آن در سودان رخ داده است. از آغاز جنگ داخلی سودان در آوریل ۲۰۲۳، خبرنگاران به طور خاص هدف حملات طرفهای درگیر بودهاند.
در قاره آمریکا نیز هشت قتل ثبت شده است. مکزیک و پرو هر کدام با سه کشته در صدر قرار دارند؛ آماری که به گفته فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران نشاندهنده بازگشت خشونت مرگبار علیه روزنامهنگاران در پرو پس از نزدیک به یک دهه است.
درخواست برای اقدام جهانی
دومینیک پرادالیه، رئیس فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران، با «شرمآور» توصیف کردن ناکامی دولتها در حفاظت از روزنامهنگاران گفت: «ما شاهد هدف قرار دادن مستقیم خبرنگاران، تلاش برای خاموش کردن صداهای منتقد و کنترل روایتهای مربوط به منافع عمومی هستیم؛ اقداماتی که نقض آشکار قوانین بینالمللی است.»
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواسته است هرچه سریعتر برای تصویب یک سند بینالمللی الزامآور درباره ایمنی و حفاظت از روزنامهنگاران اقدام کنند و تأکید کرده است: «مردم بیش از هر زمان دیگری سزاوار دسترسی آزاد به اطلاعات هستند و روزنامهنگاران باید در برابر هر تلاشی برای ساکت کردنشان محافظت شوند.»
