انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در بیانیه‌ای به‌مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات نوشته است:
روز جهانی آزادی مطبوعات فرصتی است تا با نگاهی منصفانه و حرفه‌ای علاوه بر شناخت کاستی‌ها، علل و عوامل افول مطبوعات و ظهور فرصت‌های جدید را بازشناسیم.
بر این اساس تجارب سال‌های اخیر، نتایج متناقضی پیش روی ما قرار داده‌است. برخوردهای غیرحرفه‌ای و پرهزینه و امنیتی با روزنامه‌نگاران و فقدان مطبوعات آزاد و مستقل و تکثرگرا، موجب افول آزادی اطلاعات وگردش اخبار شده و زمینه خروج تعدادی از همکاران را به‌وجود آورده‌است . رشد فساد در ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مدیریتی افزایش پیدا کرده و خودسانسوری و بی‌تفاوتی در رسانه‌ها و تلاش برای صرفاً ماندگاری، موجب گذشتن از کنار مسائل اساسی جامعه شده‌است. بی‌اعتمادی عمومی و کاهش اقبال جامعه به دولت‌مردان و مسئولان و حتی رسانه دائماً افزایش می‌یابد و برخی از رسانه‌ها، فارغ از هرگونه مسئولیت پذیری نسبت به انتشار مطالبی اقدام می‌کنند که فاقد عناصر صحت، شفافیت، دقت و منبع موثق و پاسخگویی از سوی مدیران است. فضای رسانه‌ای کشور به مسیری یک طرفه تبدیل شده که از یک سو تزریق یأس و ناامیدی می‌کند و از سوی دیگر به تبلیغات مستقیم و جانبدارانه می‌پردازد به گونه‌ای که باعث تشدید دلزدگی مردم می‌شود.
بر این مشکلات، مسائل مالی و زیان تولید نشریات مکتوب را اضافه کنید که خود موجبی برای تعطیلی ناگزیر بنگاه‌های مطبوعاتی شده و می‌شود.
روند پیش‌گفته در حوزه مطبوعات وآزادی بیان موجب شد که جامعه صدای منتقد و مخالف را از خارج مرزها بشنود وشوربختانه بسیاری از این تفسیر و تحلیل‌ها چنین می‌نمایانند که گویی ایران به ویرانه‌ای تبدیل شده‌است، حال آنکه حقیقت جامعه ایرانی چنین نیست و القای چنین اندیشه‌ای به دلیل خلاء حضور مطبوعات مستقل و آزادی بیانِ نقد و انتقاد رخ داده‌است. این فرآیند، افت بی‌اعتمادی عمومی به سخنان و مواضع دولت‌مردان و مدیران را بیش از پیش دامن زده و در این جوّ بی‌اعتمادی و فضای روانیِ ساخته شده، بدخواهان ایران بیش از هر زمان دیگری به یأس و ناامیدی و خشونت و اعتراضات غیرمدنی دامن می‌زنند. همچنین در غیاب مطبوعات آزاد سوءاستفاده‌های اقتصادی، اختلاس، رشوه‌خواری و فساد به نحو نگران‌کننده‌ای در جامعه گسترش یافته‌است.
موارد فوق فقط بخشی از نتایج افول مطبوعات مستقل و آزادی بیان و آزادی نقد و انتقاد در جامعه است.
انجمن دفاع از آزادی مطبوعات معتقد است اگر ارزش ذاتی آزادی بیان و مطبوعات و رسانه‌ها و حمایت از گردش آزاد اطلاعات به یک باور و رویّه در مسئولان تبدیل شود، بی‌تردید زمینه برای رشد وشکوفایی استعدادهای نو و مبارزه با مفاسد اقتصادی و اجتماعی به نحو موثر فراهم می‌گردد.
با حذف و کاهش هزینه‌های امنیتی، سیاسی و مالی برای روزنامه‌نگاران و حمایت از مطبوعات مستقل می‌توان زمینه گفتگو و حل مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را فراهم کرد. رسانه‌ها می‌توانند با بیان شفاف وظیفه تاریخی خود را به عنوان رکن چهارم مردم‌سالاری به انجام رسانند.
روز جهانی آزادی مطبوعات فرصتی است برای یادآوری ضرورت اصلاح قانون به‌ویژه ؛
الف : غیرجزایی سازیِ جرایم مطبوعاتی و رسانه‌ای و جایگزینی مسئولیت مدنی و جبران خسارت و حذف مجازات‌های سنگین.
ب : لغو اخذ مجوز و جایگزینی نظام اعلام‌نامه.
ج: توسعه و تثبیت نقش رسانه‌نگاران ونهادهای غیردولتی و تشکل‌های حرفه‌ای در ساختار نظام رسانه‌ای.
آزادی مطبوعات و رسانه، درمان معجزه‌آسای همه مشکلات نیست اما مهم‌ترین و اساسی‌ترین راه برای رشد انسان‌ها و مبارزه با جهل، فقر، محرومیت، فساد، ظلم و جنگ‌های خونین فرقه‌ای و گامی به‌سوی حکم‌رانی صالح در دنیای معاصر است.
آزادی مطبوعات راه غلبه بر چالش‌های کنونی در کنار نقش سازنده و پویا در تنویر افکار عمومی و تکیه‌گاه اصلی ملت در مبارزه با فساد اقتصادی، نابرابری و تبعیض است.
سوگند به قلم، بر تعهد صاحبان قلم تاکید دارد و روز جهانی آزادی مطبوعات یادآور تاریخ تحولات گذشته بشری به سوی آینده بهتر در پرتو صلح، آزادی و عدالت است.
انجمن دفاع از آزادی مطبوعات بر این باور است که با گسترش رسانه‌های مجازی و توسعه ارتباطات، حاکمیت‌ها در قبال آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات مسئولیت‌های جدی و همه‌جانبه بر عهده دارند و رفتارهای سلبی و حذفی و امنیتی، پاسخ مناسبی به اینگونه تحولاتِ دائماً رو به گسترش نیست.
در پایان، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات پیشنهاد می‌کند روند تشکیل وصدور مجوز رسانه به نظام اعلام‌نامه‌ای تبدیل شود تا مؤسسات رسانه‌ای براساس مزیت‌های نسبی خود در زمینه‌های متفاوت، با رعایت قانون به فعالیت بپردازند.
یادآوری این نکته ضروری است که اگر مسئولان به‌دنبال ایجاد چنین مؤسساتی نباشند که عملاً جای خالی رادیو و تلویزیون خصوصی را پر کند، دیگران در خارج از کشور چنین خواهند کرد و درنتیجه افکارعمومی را بیش از پیش در اختیار خواهندگرفت.
ما براساس وظیفه و مسئولیت خویش یک بار دیگر آمادگی خود را برای ایجاد بستر گفتگو میان مسئولان و منتقدان اعلام می‌داریم زیرا تنها درصورت تحقق گفتگو است که بسیاری از مسائل در مسیر حل و فصل خواهدافتاد.
انجمن دفاع از آزادی مطبوعات ایران
سوم ماه می
روز جهانی آزادی مطبوعات
